Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
De jakhalzen vormen een groep van middelgrote hondachtigen uit het geslacht Canis, waartoe ook de hond, de coyote, de wolf, de rode wolf en de Ethiopische wolf behoren.
In het Hebreeuws komen verschillende woorden hiervoor in aanmerking, waarbij in de meeste gevallen niet geheel zeker is dat het daadwerkelijk om de jakhals gaat. Zo gaat men ervan uit dat de אִי een jakhals is (in de SV vertaald met "wilde dieren der eilanden", HSV "hyena's").
Men neemt tegenwoordig aan dat de שׁוּעָל in de geschiedenis van Simson (Richt. 15) de "jakhals" wordt bedoeld en niet de vos, omdat deze laatste een solitair dier is, de jakhalzen daarentegen leven in troepen en zijn relatief eenvoudig te vangen. Het is dan ook waarschijnlijker dat om die reden in deze passage jakhalzen worden bedoeld en geen vossen. Probleem blijft wel dat in andere passages, zoals Hooglied 2:15, gezien de context wel sprake van vossen moet zijn.
Ook de תַּן H8565 (Ezech. 32:2) en de תַּנָּה (Mal. 1:3) is onzeker, het kan zowel een waterdier zijn als een woestijndier, waarbij men in het laatste geval denkt aan de jakhals of een reptiel. Het hieraan verwante woord תַּנִּין H8577 is in de diverse Bijbelvertalingen weergegeven met een groot aantal dieren: krokodil, jakhals, monster, zeemonster, zeekalveren, walvissen, slang, grote zeedieren, grote gedrochten, zeeslangen en draken. Deze onzekerheid komt mede vanwege de LXX die vertaald met drákontes (draken) of seirénes (sirenen). Zie de woordstudie תַּנִּין H8577 voor een uitgebreid overzicht. In het Ivriet wordt de jakhals een תַּן H8565 genoemd.
Jakhalzen leven in Afrika, Zuid-Azië en Zuidoost-Europa. De laatste tijd komen ze steeds noordelijker, in februari 2016 werd de eerste goudjakhals (Canis aureus) gesignaleerd op de Veluwe (WUR, 29 februari 2016; NRC, 29-2-2016).
Op 19 februari 2016 werd voor het eerst in Nederland, op de Veluwe, een goudjakhals waargenomen (WUR, 29 februari 2016; NRC, 29-2-2016). Daarna werd er een gesignaleerd in de omgeving van Ruurlo (Tubantia, 27 juni 2018), eind november 2019 werd in Drente door een wildcamera een derde goudjakhals vastgelegd (Trouw, 6 december 2019). Begin 2023 is er het vermoeden dat een jakhals zich in het noorden van Friesland heeft gevestigd (De Stentor, 31 januari 2023).
Aangemaakt 19 februari 2018, laatst bijgewerkt 31 januari 2023
     |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
