Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
De Pistache (Pistacia vera) is een echte delicatesse. De Pistache is een geslacht van 10 soorten in de Pruikenboomfamilie (Anacardiaceae). Het geslacht is inheems op de Canarische eilanden, noordwest Afrika, zuid-Europa, centraal en oost Azië en het zuiden van Noord-Amerika (Mexico en Texas). Het zijn kleine bomen en struiken van 5-15 meter hoog. De verspreid staande bladeren zijn geveerd en kunnen afhankelijk van de soort groenblijvend of afvallend zijn. In gunstige omstandigheden kan de boom 150 jaar oud worden.
Ook in de Bijbel komen ze al voor, zo lezen we dat Jakob deze noten meegeeft aan zijn zoons als ze voor een tweede maal naar Egypte hun broer gaan opzoeken (Gen 43:11). In de Staten Vertaling worden ze de terpentijnnoot genoemd, vanwege het feit dat de noot ook wordt gebruikt om terpentijn te maken.
En een paar Bijbelboeken verder lezen we over een plaats die zelfs naar deze delicatesse is genoemd: Betonim (Joz. 13:26). Op zich is dit niet vreemd, archeologische vondsten in het hedendaagse Turkije en in Jordanië (Petra) hebben aangetoond dat de Pistache al werd gebruikt als voedsel in 6700 v.C.
Pistache is ontleend van het Latijn pistacium ‘pistachenoot’; het Latijnse woord is ontleend aan Grieks pistákion ‘id.’, een afleiding van pistákē ‘pistacheboom’. Dat woord moet ontleend zijn aan een Oosterse taal (M. Philippa e.a. (2003-2009) Etymologisch Woordenboek van het Nederlands). Mogelijk van het Perzisch pesteh (P.A.F. van Veen en N. van der Sijs (1997), Van Dale Etymologisch woordenboek) of het Perzisch pistä (WNT pistache; J. de Vries (1971), Nederlands Etymologisch Woordenboek).
Het Hebreeuwse woord בְּטֹנִים H993 Boṭnim (cf, het Akkad. butnu, butnatu, bututtu; E. Klein, p. 70), van בֹּטֶן H992 bothen is afgeleid van בֶּטֶן H990 beten "buik" (Job 20:20; Spr. 13:25; 18:20) een plaats gevuld met voedsel, wat een zeer toepasselijk benaming is voor deze noot: eerst moet de schil eraf voordat men bij het voedsel kan komen (cf. 1 Kon. 7:20). Ditzelfde woord wordt ook gebruikt voor de baarmoeder die als een beschermende mantel om de foetus heen is geweven (Ps. 139:13).
| Taxonomische indeling | |
|---|---|
|
|
De boom kan 10 m hoog worden. De bladeren bestaan uit één tot vijf eironde blaadjes. Deze zijn grijsgroen van kleur en vallen in de winter af. Dit in tegenstelling tot de verwante terebint of mastiekboom (Pistacia lentiscus). De vruchten zijn eivormig, circa 2,5 cm lang en hebben een harde schil. Ze bevatten groene zaden.
Op de Negev na bijna in heel Israël is de boom te vinden.
De koningin van Sheba was zo verzot op deze lekkernij dat ze de gehele opbrengst uit haar land voor zichzelf bestemde. De Egyptische Hatshepsut bracht na haar expeditie naar Punt de sntr en 'ntyw mee, welke beiden met de pistache zijn geïdentificeerd. Verschillende geleerden denken dat deze twee koninginen een een de zelfde persoon zijn. Als dat zo is dan is deze "verslaving" van beide koningen voor de pistache noot, een extra aanduiding voor deze theorie.
Plinius de Oudere schrijft het volgende erover "In addition to the palm, Syria has several trees that are pe- culiar to itself. Among the nut-trees there is the pistacia, well known among us. It is said that, taken either in food or drink, the kernel of this nut is a specific against the bite of serpents." (Plinius, The Natural History, 13.10).
     |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!
