Aantekeningen bij de Bijbel
Vragen, overdenkingen en achtergronden over de Bijbel,
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
welke resulteren in allerlei aantekeningen.
Herkauwen, is het opnieuw kauwen op voedsel bij evenhoevige herbivoren (dieren die plantaardig voedsel nuttigen) dat terugkomt uit de maag.
In de Mozaïsche wetgeving wordt bij de behandeling van de spijswetten gesteld dat dieren die gespleten hoeven hebben en herkauwen rein zijn en dus gegeten mogen worden (Lev. 11:3; Deut. 14:6). Voldoet een diersoort niet aan een van deze kenmerken (Lev. 11:4, 26; Deut. 14:7) dan mag die niet genuttigd worden en is onrein, hierbij worden ze onderverdeeld in dieren die gespleten hoeven hebben en niet herkauwen (Lev. 11:7; Deut. 14:8) en dieren die geen gespleten hoeven hebben en wel herkauwen (Lev. 11:5-6; Deut. 14:7).
Hierbij is opvallend dat de klipdas (Hyrax Syriacus; oudere vertalingen konijn) wordt genoemd, omdat die niet herkauwt, maar dit dier heeft meerdere magen-kamers waardoor bacteriën in staat zijn om de zware vezels en plantaardige materialen af te breken. Deze werking is vergelijkbaar als die bij hoefdieren (von Engelhardt et al. (1978) Production of methane in two non-ruminant herbivores. Comparative Biochemistry and Physiology Part A: Physiology 60 (3) 309-311).
Dromedarissen (Camelus dromedarius) en kamelen (Camelus ferus bactrianus) herkauwen wel (Lev. 11:4; Deut. 14:7 †), maar hebben drie magen en geen gespleten hoeven en zijn derhalve onrein.
Een mogelijke reden waarom herkauwers die aan deze Bijbelse wetgeving voldoen rein zijn ligt in het feit dat ze alleen plantaardig voedsel nuttigen en derhalve er minder kans is dat ze ziekten overbrengen omdat het vlees minder schadelijke bacteriën bevat.
| Taxonomische indeling | |
|---|---|
| Rijk | Animalia (Dieren) |
| Stam | Chordata (Chordadieren) |
| Klasse | Mammalia (Zoogdieren) |
| Orde | Artiodactyla (Evenhoevigen) |
| Onderorde | Ruminantia (Herkauwers) |
Volgens de huidige wetenschappelijke indeling vormen herkauwers (Ruminantia) de grootste onderorde van de evenhoevigen (Artiodactyla), met zo'n 200 soorten in meer dan 60 geslachten.
Herkauwers hebben vier magen: de pens, de netmaag, de boekmaag en de lebmaag.
Als eerste gaat het in de pens (rumen), hier ondergaat het opgenomen voedsel een voorvertering door micro-organismen die in de pens leven en waarbij het voedsel wordt gefermenteerd.
De netmaag vormt een geheel met de eerder genoemde pens en zorgt voor het transport van de voedselbrij naar de voormagen. Het kan als een soort opslagplaats worden beschouwd van het nog niet verteerde voedsel.
In de boekmaag vindt absorptie plaats van water. De grote oppervlakte van deze maag bevordert deze absorptie. Naast het water worden ook mineralen onttrokken aan het opgenomen voedsel. Door het onttrekken van water en mineralen kan de vierde maag, de lebmaag beter haar werk doen, namelijk de voedselbrij aanzuren en beginnen met het splitsen van eiwitten en koolhydraten.
De lebmaag is vergelijkbaar met de maag die we vinden bij zoogdieren met een enkelvoudige maag, zoals varkens, honden en katten en mensen.
Aangemaakt 6 november 2021
     |
Zie de huisregels welk commentaar wordt opgenomen!