Literatuur
Bijbelteksten

Galaten (brief)

De brief aan de Galaten of de brief van Paulus aan de Galaten is een brief in het Nieuwe Testament die Paulus schreef aan de christenen in Galatië.

Titel

Galaten, soms ook wel "De brief van de apostel Paulus aan de Galaten".

Auteur

Paulus, zoals niet alleen blijkt uit het eerste vers maar ook in Galaten 5:2.

Ontstaan

Er bestaan een tweetal theorieën over de datering van de brief en die de Zuid- en Noord-Galatië-theorie worden genoemd

Zuid Galatië theorie

De Zuid-Galatië-theorie gaat ervan uit dat Paulus verwijst naar Galatië in zijn politieke betekenis. Dit houdt in dat gemeenten die in de brief bedoeld waren op zijn eerste zendingsreis met Barnabas bezocht werden. Het bezoek aan Jeruzalem zoals beschreven in Galaten 2:1-10 betreft dan het bezoek dat in Handelingen 11:27-30 genoemd wordt ter ondersteuning van de armen in Jeruzalem. Volgens deze theorie werd de brief vanuit Syrisch Antiochië in 48 of 49 n. C. geschreven, net voor het concilie van Jeruzalem.

Noord Galatië theorie

De Noord-Galatië-theorie gaat ervan uit dat Paulus zijn brief schreef aan de gemeenten in de oude betekenis van het woord, het etnografische Galatië. De brief werd dan waarschijnlijk spoedig na Paulus' tweede bezoek aan Galatië geschreven. Feiten die in de brief genoemd worden lijken dit te bevestigen. Over het algemeen wordt aangenomen dat zijn bezoek aan Jeruzalem, in Galaten 2:1-10 beschreven in de verleden tijd, op het concilie van Jeruzalem betrekking heeft, ook al zijn er verschillen van de weergave ervan met die in Handelingen 15. De brief is dus geschreven na het concilie van Jeruzalem.

De overeenkomst tussen Galaten en Romeinen heeft tot de veronderstelling geleid dat ze beide in dezelfde tijd geschreven zijn, namelijk in de winter van 57-58 n.C., gedurende Paulus' verblijf in Corinthe. De brief aan de Galaten is in haast geschreven, vanwege de ernst van de situatie; die aan de Romeinen is systematischer en leerstelliger van opzet.

Oudste brief

Een derde theorie (R.Y.K. Fung, p. 16-22) is dat Galaten 2:1-10 het bezoek van Paulus en Barnabas aan Jeruzalem beschrijft, dat in Handelingen 11:30 en 12:25 wordt beschreven. Deze theorie stelt dat de brief werd geschreven voordat het concilie werd bijeengeroepen, waardoor het mogelijk de vroegste van Paulus' brieven is.

Thema

Dwaalleraars waren tot de Galaten gekomen (Gal 1:6, 2:4, 4:10), die wilden dat de Galaten allerlei Oudtestamentische wetten zouden onderhouden. Terwijl aan de andere kant deze dwaalleraars niet de volledige onderhouding van de wet eisten. Op krachtige wijze verdedigt Paulus de waarheid van het evangelie, namelijk dat de mens alleen gered wordt door de genade van God en het geloof in Christus (Gal 1:7) en door niets anders.

We zien dan ook dat Paulus in deze brief (Gal. 2:1-10) herhaalt wat in het Apostelconvent (Hand. 15) is besproken en dat de christenen uit de heidenen niet de Thora – de Mozaïsche wet – moeten gaan volgen. Nergens doet Paulus een poging om de Joden te overtuigen om de Thora te verwerpen, iets wat hij ook niet in zijn andere brieven doet. Paulus stelt dan ook onomwonden: "iemand wordt gerechtvaardigd, niet door werken van de wet (2:16; 3:2, 5, 10) ook wel halacha genoemd, maar door het geloof in Jezus Christus" (2:16; cf. 2:21; 3:2; 5:2). Om deze tegenstelling tussen de werken van de wet en geloof te verduidelijken, beroept Paulus zich vervolgens op andere tegenstellingen: vlees vs. geest (3:3; 4:29; 5:16-25; 6:8), vlees vs. belofte (4:23). slaaf vs. vrije (4:23, 30), huidig Jeruzalem vs. hemels Jeruzalem (4:26). Paulus' punt is dat het geloof de Thora-vroomheid niet aanvult maar vervangt (5:2).

Synopsis

1. Groeten in inleiding (1:1-9)
2. Paulus ervaring en apostolisch gezag
   1. Hij kreeg zijn opdracht rechtstreeks van Jezus Christus (1:10-16)
   2. Hij deed zendingswerk onafhankelijk van de andere apostelen (1:17-23)
   3. Hij stond bij zijn werk rechtstreeks onder Gods leiding (2:1-5)
   4. De kerk in Jerusalem bevestigde zijn apostelschap en werk onder de heidenen (2:7-10)
   5. Hij ging het debat aan met Petrus, Barnabas en andere leiders toen hij merkte dat die wilden terugkeren naar de Joodse wet en rituelen (2:11-14)
3. Paulus verdedigt de leer van behoud door het geloof
   1. Hij toont de dwaasheid van het terugkeren naar de wet (2:15-21)
   2. Hij herinnert de Galaten aan hun vroegere geestelijke ervaring (3:1-5)
   3. Abraham werd gerechtvaardigd op grond van het geloof (3:6-9)
   4. De wet kon de mens niet redden, alleen Christus kon dat (3:10-14)
   5. De wet kon rechtvaardiging uit geloof niet vervangen (3:15-18)
   6. De wet was slechts een voorbereiding op het werk van Christus (3:19-25)
   7. Hij toont het verlies van wie terugkeert naar de wet:
      • Zij ruilen hun zegeningen als kind van God in voor gebondenheid aan rituelen (3:26-4:11)
      • Ze minachten het werk dat voor hen gedaan werd (4:11-16)
      • Zij worden terug vleselijke kinderen van Abraham in plaats van kinderen der belofte (4:19-31)
      • Ze verliezen hun geestelijke vrijheid en maken dat Christus offer voor hen tot geen nut was (5:1-6)
4. Waarschuwingen, instructies en aansporingen
   1. Waarschuwing tegen dwaalleraars (5:7-13)
   2. Aansporingen in verband met het geestelijk leven
      • Het conflict tussen vlees en geest (5:17,18)
      • Werken van het vlees geven geen toegang tot Gods koninkrijk (5:19-21)
      • De vruchten van de Geest die zich in het leven van de christen moeten manifesteren (5:22-26)
   3. Kenmerken van het leven naar de Geest (6:1-9)
   4. Contrast tussen Paulus leer en die der dwaalleraars (6:12-17)

Aangemaakt 22 mei 2005